Η φωτογραφία της ημέρας!!!

Πρόκειται για μια εικόνα που δεν τη βλέπει κανείς κάθε μέρα. Μια ορθόδοξη λειτουργία μέσα στην Παναγία των Παρισίων!

Η φωτογραφία της ημέρας λήφθηκε, χθες το απόγευμα, Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014, στον ορθόδοξο εσπερινό που τελέσθηκε στη διάσημη Παναγία των Παρισίων (Notre Dame de Paris) από το Μητροπολίτη Γαλλίας, Στέφανο, και άλλους ορθόδοξους κληρικούς του Παρισιού επί τη ευκαιρία της εορτής στις 9 Οκτωβρίου του Αγίου Διονυσίου (Saint Denis), ο οποίος θεωρείται ο προστάτης του Παρισιού, καθώς ήταν ο πρώτος επίσκοπος του Παρισιού στα μέσα του 3ου αι. μ. Χ. και ο οποίος μαρτύρησε από τους Ρωμαίους κατά το μεγάλο διωγμό του Γαλέριου. Σύμφωνα με την παράδοση, όταν οι Ρωμαίοι τον αποκεφάλισαν για την πίστη του, εκείνος έσκυψε, πήρε το κεφάλι του στα χέρια του προχώρησε. Ο Saint Denis αναγνωρίζεται ως Άγιος και από την καθολική και από την ορθόδοξη εκκλησία.

Οι φωτογραφίες της ημέρας!

         Πέρασαν χρόνια και χρόνια.. Οι περισσότεροι ξέχασαν.. Οι πιο πολλοί αγνοούν.. Μα εκείνοι, οι συγγενείς τους, τα παιδιά τους, οι απόγονοί τους, όλοι όσοι εκδιώχθηκαν με τον χειρότερο τρόπο, δεν ξέχασαν, δεν ξεχνούν! Πρόκειται ακόμη μια μαύρη σελίδα του Ελληνισμού, όπου ο Έλληνας διώχθηκε από το σπίτι του, από τη γη του, που λιντσαρίστηκε, βιάστηκε.. Που του βεβήλωσαν τους τάφους των προγόνων του. Του κατέστρεψαν τους ναούς της πίστης του… Του εξαφάνισαν την περιουσία του, τους κόπους του. Που ακόμη ένα καλοστημένο σχέδιο οδήγησε στην καταστροφή ενός σπουδαίου μέρους του Ελληνισμού!!! 

Ήταν σαν σήμερα, 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955 όταν έλαβαν χώρα τα Σεπτεμβριανά! 

• 4.214 διαμερίσματα

• 1.004 καταστήματα

• 73 εκκλησίες

• 1 συναγωγή

• 2 μοναστήρια

• 26 σχολεία

• 5.317 εγκαταστάσεις όπως εργοστάσια, αποθήκες και μπαρ.

Σεπτεμβριανά, (6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955)

      Ακόμη και στις μέρες μας, παρά τα ιστορικά αποδεικτικά στοιχεία που καθιστούν την τότε κυβέρνηση Μεντερές συνυπεύθυνη για τις εγκληματικές ενέργειες του εξαγριωμένου πλήθους, η επίσημη τουρκική ιστοριογραφία αρνείται τον χαρακτηρισμό ”Πογκρόμ”. Ωστόσο μεγάλο τμήμα της τουρκικής κοινωνίας επικαλούμενο την τραγικότητα των επεισοδίων αισθάνεται ντροπή και ενοχές για όσα συνέβησαν. Σε αυτή τη διάθεση εθνική αυτοκριτικής και ευαισθητοποίησης, σημαντική επιρροή εμφάνισαν οι διάφορες εκθέσεις φωτογραφικού υλικού, βιβλία και κινηματογραφικές ταινίες που παρουσιάζουν τα γεγονότα.

        Τη νύχτα της 5ης Σεπτεμβρίου 1955, μια βόμβα εξερράγη στην αυλή της κατοικίας του Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη. Το συμβάν σε συνδυασμό με την τεταμένη κατάσταση που επικρατούσε στην Κύπρο και τις ανησυχίες της τουρκικής κοινωνίας για επιθέσεις Ελληνοκυπρίων εναντίον Τουρκοκυπρίων (όπως δημοσίευσε η εφημερίδα Hürriyet), πυροδότησαν το μίσος του όχλου για τους μη μουσουλμάνους συμπολίτες τους. Το επόμενο απόγευμα της 6ης Σεπτεμβρίου τα γεγονότα έλαβαν χώρα στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την πρωτεύουσα Άγκυρα. 

      Συνολικά περίπου 100.000 άτομα συμμετείχαν στις επιθέσεις καταστρέφοντας και λεηλατώντας καταστήματα, κατοικίες, σχολεία, λατρευτικούς ναούς και κοιμητήρια μη μουσουλμάνων. Μικρές ομάδες 20 – 30 ατόμων, με υποκινητές και αρχηγούς, εξορμούσαν σε συνοικίες και κεντρικές οδούς προκαλώντας τις ζημιές. Παρά τον προσχεδιαζόμενο χαρακτήρα των επιθέσεων (αφού τα καταστήματα, οι κατοικίες και οι αποθήκες είχαν σημειωθεί από την προηγούμενη νύχτα με κόκκινο σταυρό ή τα γράμματα GRM από το gayrimüslim Rum (Μη μουσουλμάνος Έλληνας) ή με σβάστικες τα καταστήματα και οι κατοικίες των Εβραίων), ο όχλος των ταραξιών προσπαθούσε να παρασύρει και απλούς διερχόμενους πεζούς στα επεισόδια. Χαρακτηριστικά, ο Αρμένιος Γκομπελιάν αναφέρει πως οι νεαροί διαδηλωτές εισέβαλαν σε καφενεία και παρότρυναν τους θαμώνες να λάβουν μέρος στις επιθέσεις, λέγοντάς τους – Τι σόι Τούρκοι είστε εσείς; Όλος ο λαός έχει ξεσηκωθεί και σεις εδώ κάθεστε και παίζετε χαρτιά; Το μαινόμενο πλήθος ήταν εξοπλισμένο με λοστούς, πέτρες, σανίδες, φτυάρια, πριόνια και συσκευές οξυγονοκόλλησης. Για τη μεταφορά του κόσμου και των συνεργών τους είχε επιστρατευθεί ένα ολόκληρο δίκτυο οχημάτων, όπως φορτηγά, λεωφορεία, ταξί, τραμ, ιδιωτικά αμάξια και στρατιωτικά οχήματα. Από την ακόλουθη δημοσίευση στην εφημερίδα Milliyet στις 07 – 09 – 1955, δηλώνεται η ζοφερή κατάσταση που επικρατούσε στη διάρκεια των επεισοδίων. ”Προπαντός, οι δρόμοι μεταξύ του Γαλατά Σαράι και του Τουνέλ ήταν πλήρως καλυμμένοι με κουρέλια και κομμάτια από γούνες. Στους δρόμους ήταν πεταμένα ψυγεία, ηλεκτρικές σκούπες, γλυκά, καραμέλες, τόπια με ύφασμα, πουκάμισα, γραβάτες, και τα υπολείμματα ενός μανάβικου. Πίσω από τα τραμ, αυτοκίνητα και λεωφορεία είχαν δέσει με σπάγκους ψυγεία, ραπτομηχανές και γραφομηχανές και τα έσερναν στους δρόμους. Όλα τα αντικείμενα στα μαγαζιά καταστρέφονταν το ένα μετά το άλλο”. Ο Αναστάσιος Ιορδάνογλου μεταφέρει την εικόνα που αντίκρισε στο κατεστραμμένο σπίτι της γιαγιάς του. ”Όταν πήγα στο σπίτι της γιαγιάς, δεν μπορούσα να πιστέψω στα μάτια μου. Πόρτες και παράθυρα δεν υπήρχαν πια. Ψυγεία, ράφια και καθρέφτες είχαν γίνει κομμάτια και βρίσκονταν πεταμένα έξω από το σπίτι. Είχαν σκίσει τα στρώματα και τα παπλώματα και είχαν σκορπίσει παντού το βαμβάκι. Είχαν κουρελιάσει ρούχα, παπούτσια, κουβέρτες και χαλιά και όλα τα πιατικά είχαν θρυμματιστεί σε χιλιάδες κομμάτια. Είχαν διαλύσει το σκελετό των κρεβατιών και είχαν τσακίσει με τσεκούρι τους πολυέλαιους, το σκρίνιο, τα τραπέζια, τις καρέκλες και τις πολυθρόνες. Πάνω στο πάτωμα υπήρχε μια άμορφη μάζα από ξύλο, κάρβουνο και γυαλί, μαζί με αλάτι, ζάχαρη, λάδι και αβγά. Η σόμπα ήταν επίσης κομματιασμένη και μ’ ένα ψαλίδι είχαν αχρηστεύσει ότι περιείχαν κάποιες βαλίτσες”. 

Οι καταστροφές εξαπλώθηκαν σε ελληνορθόδοξους ναούς όπως της Αγίας Τριάδας στην πλατεία Ταξίμ, που κάηκε ολοσχερώς αλλά και στα κοιμητήρια του Σισλί (Şişli) και Μπαλικλί (Balıklı) που οι ταραξίες κομμάτιασαν ταφόπλακες, άνοιξαν τάφους και έκαψαν σκελετούς. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων οι δυνάμεις ασφαλείας όχι μόνο ήταν απαθείς αλλά ενίσχυσαν το έργο των ταραξιών. Λίγη ώρα πριν ξεκινήσουν τα τραγικά γεγονότα η αστυνομία συγκέντρωσε αυξημένες δυνάμεις ασφαλείας γύρω από χώρους διεθνούς ενδιαφέροντος όπως το ξενοδοχείο Χίλτον. Ωστόσο μαρτυρίες αναφέρουν πως οι αστυνομικοί είχαν λάβει εντολές να μην παρεμποδίζουν τις καταστροφές. Χαρακτηριστικά, ένας αστυνομικός διοικητής αρνήθηκε να βοηθήσει τον Αλβανό γείτονά του με τη δικαιολογία ότι στις παρούσες συνθήκες δεν ήταν αστυνομικός αλλά Τούρκος! Όσοι από τους αστυνομικούς δεν είχαν λάβει εντολές δεν παρέμειναν αδρανείς και παθητικοί. Όπως ο αστυφύλακας στο νησί της Πριγκήπου που συγκράτησε σαράντα άτομα οι οποίοι ήθελαν να κάψουν ένα ελληνικό σχολείο. 

       Σε πολλές περιπτώσεις, άμεση ήταν η υπεράσπιση της περιουσίας των μη μουσουλμάνων από φίλους και γείτονες μουσουλμάνους. Αντάλλαξαν τις κατοικίες τους ώστε ο όχλος να συναντήσει μουσουλμάνους στα σημαδεμένα σπίτια και να μην προβεί σε δολιοφθορές και μουσουλμάνοι θυρωροί είπαν ψέματα πως δεν υπάρχουν διαμερίσματα μη μουσουλμάνων στις πολυκατοικίες. Στο νησί της Χάλκης μια γυναίκα μέλος της τοπικής οργάνωσης του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) φώναξε στο πλήθος να μην πειράξουν κανένα σπίτι στον δρόμο της και κείνοι παραιτήθηκαν ενώ ο κύριος Σουκρού στο Τόπχανέ έκρυψε τους Έλληνες γείτονές του στο σπίτι του και πυροβολώντας στον αέρα έδιωξε τους ταραξίες. Σε άλλες περιπτώσεις οι ίδιοι οι μη μουσουλμάνοι έλαβαν δράση για να υπερασπισθούν την περιουσία τους όπως ένας Εβραίος έμπορος που ξήλωσε την ταμπέλα γειτονικού τουρκικού μαγαζιού και την αντάλλαξε με τη δική του. Το δικό του σώθηκε και του Τούρκου καταστράφηκε.

       Στον αντίποδα, οι κακοί γείτονες διευκόλυναν το έργο του όχλου καρφώνοντας τις περιουσίες των μη μουσουλμάνων και συμμετέχοντας στις ζημιές.

Απονομή Δικαιοσύνης

Η κυβέρνηση κήρυξε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και επέβαλε στρατιωτικό νόμο στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη και την Άγκυρα. Ο Υπουργός Εσωτερικών Ναμίκ Γκεντίκ (Namik Gedik) παραιτήθηκε και η κυβέρνηση καθαίρεσε τον αρχηγό της τουρκικής αστυνομικής ασφαλείας, τον κυβερνήτη και διοικητή της Σμύρνης, τον αρχηγό της αστυνομίας της Κωνσταντινούπολης και τρεις στρατηγούς. Στη συνεδρίαση της ολομέλειας όλοι οι ομιλητές καταδίκασαν τα γεγονότα χαρακτηρίζοντας τα ως ”εθνική καταστροφή” που θα επηρέαζε καταλυτικά το κύρος της Τουρκίας ως κράτος δικαίου. Ξένοι παρατηρητές έκριναν πως η τουρκική κυβέρνηση φοβήθηκε τις αποκαλύψεις που θα μπορούσαν να αποβούν εις βάρος του τουρκικού κράτους. Αρχικώς, η κυβέρνηση Μεντερές με δριμεία δήλωσή της είχε καταστήσει υπεύθυνους για τα έκτροπα τους κομμουνιστές. Η κατηγορία αυτή φαντάζει αστεία και άστοχη αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούσαν ασφυκτικά τη δράση των κομμουνιστών με αποτέλεσμα να φαίνεται εκ των πραγμάτων αδύνατη η δυνατότητα οργάνωσης των επεισοδίων από τους αριστερούς. Στον ίδιο βαθμό επιπολαιότητας, η λίστα της αστυνομίας με τους υπόπτους κομμουνιστές ήταν τόσο αβάσιμη ώστε να περιλαμβάνει ονόματα αποθανόντων και ατόμων που εκτελούσαν χρέη στρατιωτικής θητείας. Στην Κωνσταντινούπολη συνελήφθησαν 5.104 άτομα, στη Σμύρνη 424 και στην Άγκυρα 171. Οι κατηγορίες αφορούσαν την καταστροφή ξένης περιουσίας, κλοπή, λεηλασία, εμπρησμό, επιθέσεις σε θρησκευτικά κέντρα, συλλαλητήρια εναντίον ξένων κρατών (Μεταξύ όλων, οι διαδηλωτές κατέστρεψαν και τη Πρεσβεία της Σουηδίας), βλάβη εθνικών συμφερόντων, κομμουνιστική προπαγάνδα, ανθρωποκτονία δολιοφθορά, βιασμούς, προσβολή της κυβέρνησης, προσβολή του στρατού και αντίσταση κατά της Αρχής. Ως τα τέλη του 1956 καταδικάστηκαν 228 άτομα. 

Ο πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές.

Την επαύριον των επεισοδίων συνελήφθησαν 87 μέλη του προεδρείου του εθνικιστικού συλλόγου ”Η Κύπρος είναι τουρκική” (Στην παρούσα δημοσίευση θα μεταφέρουμε τον σύλλογο με τα αρχικά της τουρκικής ονομασίας του, KTC, Kıbrıs Türktür Cemiyeti) με την κατηγορία του σχεδιασμού και υποκίνησης των γεγονότων.
Η KTC ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 1954 με παρότρυνση των τουρκικών φοιτητικών συλλόγων, της εθνικής ομοσπονδίας Τούρκων φοιτητών και της τουρκικής εθνικής φοιτητικής ένωσης. Σκοπός του συλλόγου ήταν η ένωση της Κύπρου με την Τουρκία, η υπεράσπιση της τουρκικής μειονότητας της Κύπρου ενώπιον του ΟΗΕ και άλλων οργανισμών και η διοργάνωση πράξεων διαμαρτυρίας σε όλη την Τουρκία.
Η πλειοψηφία των μελών του προεδρείου και του συλλόγου συνεργάζονταν στενά με μεμονωμένα μέλη της κυβέρνησης, κρατικές οργανώσεις και άλλα κρατικά όργανα όπως τις μυστικές υπηρεσίες.
Οι δραστηριότητες του συλλόγου συγχρηματοδοτούνταν σε σημαντικό βαθμό από την κυβέρνηση (εφάπαξ εισφορά 35.000 τουρκικών λιρών και ετήσια εισφορά από την κυβέρνηση ύψους 200.000 τουρκικών λιρών).
Τα πλοκάμια της οργάνωσης ήταν εξαπλωμένα σε πολλές τοπικές οργανώσεις του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος και σε εργατικά σωματεία. Αποτέλεσμα, πολλά μέλη του συλλόγου KTC να διατηρούν πολλαπλές θέσεις. Εκτός από μέλη του KTC λειτουργούσαν και ως μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος και ως σημαντικά στελέχη εργατικών σωματείων.
Ένα μήνα πριν τις ταραχές, στις αρχές Αυγούστου του 1955 παρατηρείται μια ασυνήθιστη εντατικοποίηση των δραστηριοτήτων του συλλόγου KTC. Αν και μέχρι τα μέσα Αυγούστου υπήρχαν μόλις τρεις κλαδικές του συλλόγου στην Κωνσταντινούπολη, ως τα επεισόδια της 6ης Σεπτεμβρίου άνοιξαν τουλάχιστον άλλα δέκα παραρτήματα του συλλόγου. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι οι κλαδικές αυτές ιδρύθηκαν από ηγετικά στελέχη των τοπικών οργανώσεων του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος και των εργατικών σωματείων. Την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου το σημαντικό μέλος του KTC, Καμίλ Ονάλ (Kamil Önal – αρθρογράφος και πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών) έδωσε επείγουσα παραγγελία σε ένα τυπογραφείο, να τυπώσει 20.000 αφίσες με την επιγραφή ”Η Κύπρος είναι τουρκική”.
Η καθολική εκτέλεση των τραγικών γεγονότων από το σύλλογο KTC επιβεβαιώθηκε και από τη σύλληψη του σημαντικού του στελέχους Σεραφείμ Σαγλάμελ, ο οποίος είχε πάνω του τις λίστες των καταστημάτων και κατοικιών προς καταστροφή. Επίσης άλλα μέλη του προεδρείου του KTC όπως ο Μουσταφά Έρογλου και Ερόλ Ντεμιρτζίογλου εντοπίστηκαν πάνω σε μοτοσυκλέτες, να πηγαινοέρχονται στις συνοικίες που συνέβησαν οι βανδαλισμοί, παροτρύνοντας τον κόσμο να λάβει μέρος στις δολιοφθορές. Επίσης, ένας πράκτορας που η αστυνομική επιθεώρηση είχε βάλει κρυφά στη φυλακή ως συγκρατούμενο των μελών του KTC, ανέφερε πως κατά τη διάρκεια της κράτησής του στο κελί, το επιφανές στέλεχος του KTC, Χικμέτ Μπιλ, αποκάλυπτε ανοιχτά πως για την οργάνωση των επεισοδίων είχε λάβει χρήματα και οδηγίες από τον πρωθυπουργό Αντνάν Μεντερές.

Ο Αντνάν Μεντερές συλλαμβάνεται και ενώπιον του στρατιωτικού δικαστηρίου.

Τα μέλη του KTC, ναι μεν κατηγορήθηκαν αλλά αθωώθηκαν, προφανώς γιατί τα ηγετικά του στελέχη απείλησαν ότι αν τους καταδίκαζαν θα αποκάλυπταν την ευθύνη των μελών της κυβέρνησης.

Από αριστερά, Μεντερές, Πολατκάν και Ζορλού στην αγχόνη.

Με το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1960, ο πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές, ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας Τζεμάλ Μπαγιάρ και οι υπουργοί Ζορλού, Κιοπρουλού και Πολατκάν συνελήφθησαν και εκδικάστηκαν από στρατιωτικό δικαστήριο σχετικά με τις ευθύνες τους για τα Σεπτεμβριανά του 1955.
Κατηγορήθηκαν για παραβίαση των συνταγματικώς κατοχυρωμένων θεμελιωδών δικαιωμάτων των μη μουσουλμάνων (ως υπηκόων του τουρκικού κράτους) καθώς και για υποκίνηση Τούρκων πολιτών σε διαδηλώσεις και πράξεις βίας.
Ο κυβερνήτης της Σμύρνης, ο κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης και ο αρχηγός της αστυνομίας κατηγορήθηκαν ότι δεν έλαβαν τα απαραίτητα μέτρα για να διακόψουν τις δολιοφθορές.
Ο γενικός πρόξενος στη Θεσσαλονίκη, Μεχμέτ Αλί Μπαλίν, ο αναπληρωματικός πρόξενος, Μεχμέτ Αλί Τεκινάλπ, ο φοιτητής νομικής με καταγωγή από τη Κομοτηνή, Οκτάυ Ενγκίν και ο θυρωρός του προξενείου, Χασάν Ουτσάρ, κατηγορήθηκαν ότι είχαν προμηθεύσει τη βόμβα και ότι είχαν προκαλέσει την έκρηξη.
Οι Μπαγιάρ, Μεντερές, Πολατκάν και Ζορλού κηρύχθηκαν ένοχοι. Οι Μεντερές, Πολατκάν και Ζορλού καταδικάστηκαν σε θάνατο δια απαγχονισμού.

Το 2011 έκανα μια έρευνα σχετικά με τα Σεπτεμβριανά έχοντας ως βασικό εργαλείο το βιβλίο του Rıfat N. Bali, «6-7 Eylül Olayları 1955, Tanıklar – Hatıralar» (6 – 7 Σεπτεμβριανά 1955, Μαρτυρίες – Αναμνήσεις». Το βιβλίο το μελέτησα στα τούρκικα και με βοήθησε πολύ ώστε να μάθω κάπου 10 συνώνυμα για κάθε μια από τις λέξεις «Πλιάτσικο, λεηλασία, ταραχές, εκτοπισμός, καταστροφή, τραγωδία». Ο Bali συγκέντρωσε 144 αυτούσιες μαρτυρίες Τούρκων, Ρωμιών και Ευρωπαίων που τις μέρες εκείνες έζησαν τα γεγονότα από κοντά. Από τις 144 διαφορετικές περιπτώσεις μόλις 3 δικαιολογούσαν την οργή κατά των Ρωμιών λόγω των γεγονότων της Κύπρου. Οι υπόλοιπες 141 μαρτυρίες αναφέρονται στη μεγάλη αυτή αδικία που έζησαν οι Ρωμιοί με περίσσεια ευαισθησία.

Οι Κιοπρουλού, Μπαλίν, Τεκινάλπ και Ενγκίν κηρύχθηκαν αθώοι (Το ελληνικό κράτος έχει απαγορέψει την είσοδο στη χώρα στον Οκτάυ Ενγκίν).

Πριν τα Σεπτεμβριανά, το εθνικιστικό κράτος της Τουρκίας εκλαμβάνει τους Έλληνες της Πόλης (αλλιώς Ρωμιούς) ως νοσταλγούς του Βυζαντίου που μέσω του Πατριαρχείου προσπαθούν να νεκραναστήσουν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Γελοίες ψυχώσεις. Εκτός αυτού, το κεμαλικό κράτος προσεγγίζει τους Ρωμιούς ως πράκτορες της Ελλάδας.
Κι όμως, οι Ρωμιοί υπήρξαν ένα διαχρονικό και πολύ δυναμικό πληθυσμιακό κεφάλαιο στο ετερόκλητο συνονθύλευμα της Κωνσταντινούπολης.
Τα Σεπτεμβριανά του ’55 εμβολίασαν τους μη μουσουλμάνους με μια ισχυρή δόση ψυχολογικού σοκ. Οι Ρωμιοί αισθάνθηκαν παρίες στην ίδια τους τη γενέτειρα και η φυγή υπήρξε μονόδρομος. Οι απελάσεις του 1964 και 1971 αποτέλειωσαν σαν ταφόπλακα τον ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης.

 

by constantinoupoli.com

Η (προφητική) φωτογραφία της ημέρας!!!

«Θα γίνεις μεγάλος άνθρωπος, θα κυριεύσεις όλη την Αρβανιτιά, θα υποτάξεις την Πρέβεζα, την Πάργα, το Σούλι, το Δέλβινο, το Γαρδίκι και αυτό το τάχτι του Κουρτ πασά. Θα αφήσεις μεγάλο όνομα στην οικουμένη. Και στην Πόλη θα πας, μα με κόκκινα γένεια. Αυτή είναι η θέληση της Θείας Προνοίας»! Αυτά ήταν τα λόγια του Κοσμά του Αιτωλού προς τον Αλή πασά στο Τεπελένι πριν ο τελευταίος κυριαρχήσει σε ολόκληρη τη δυτική και βόρεια Ελλάδα. Στις 24 Ιανουαρίου του 1822 ο Αλή πασάς δολοφονήθηκε στη Νήσο των Ιωαννίνων από τα σουλτανικά στρατεύματα και αποκεφαλίστηκε. Το κεφάλι του μεταφέρθηκε λίγο καιρό αργότερα στην Πύλη, μπροστά στο σουλτάνο για να βεβαιωθεί ο ίδιος ότι ένας εκ των μεγαλυτέρων εχθρών του ήταν νεκρός (φωτογραφία). Οπότε εκείνη η στιγμή ο Κοσμάς ο Αιτωλός και η προφητεία του είχαν επαληθευτεί….

Σήμερα, 24 Αυγούστου, η Ορθοδοξία τιμά τη μνήμη του Κοσμά του Αιτωλού. 

Η απίστευτη ιστορία του Ι.Ν. Αγίου Διονυσίου Πύργου!!!!!

Ακριβώς απέναντι από το απρόσωπο μεγάλο κτήριο της πάλαι ποτέ Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηλείας στον Πύργο στέκει αγέρωχος ένας από τους όμορφους ιερούς ναούς της περιοχής μας. Ένας τόσο μικρός ναός, αλλά με τόσο μεγάλη ιστορία. Δεν είναι άλλος από τον ιερό ναό Αγίου Διονυσίου.

 

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Διονυσίου στον Πύργο κτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα σε επτανησιακό αρχιτεκτονικό ρυθμό ως μετόχι της Μονής του Αγίου Διονυσίου στις Στροφάδες Νήσους. Βρίσκεται επί της οδού 28ης Οκτωβρίου, απέναντι από το Διοικητήριο. Η ανέγερσή του οφείλεται στην μεταφορά τού ενός βραχίονα του αγίου από τη Ζάκυνθο στον Πύργο. Το καμπαναριό του ναού φέρει έντονα στοιχεία μπαρόκ αρχιτεκτονικής και θυμίζει όχι μόνο τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου στο Κατάκολο, αλλά σχεδόν όλους τους ναούς των Επτανήσων. 

Σύμφωνα με την παράδοση, Αγαρηνοί πειρατές επέδραμαν στο μικρό νησί των Στροφάδων, όπου βρίσκεται έως και σήμερα η Ιερά Μονή του Αγίου Διονυσίου. Εκεί εφυλάσσετο το σκήνωμα του αγίου, πριν μεταφερθεί στην πόλη της Ζακύνθου. Οι πειρατές έκοψαν το ένα χέρι του Αγίου, το πήραν μαζί τους και το πούλησαν στη Χίο. Εκεί φυλάχθηκε σε μοναστήρι και έπειτα εστάλη πίσω στη Ζάκυνθο. Με τη φροντίδα των Ζακυνθινών του Πύργου, το χέρι του Αγίου ήρθε στο Κατάκολο κι έπειτα στον Πύργο, ώστε να πάρει ο λαός θάρρος ο οποίος πληττόταν πολύ συχνά από επιδημίες πανώλης.

 

Η Ζάκυνθος εορτάζει τον πολιούχο της στις 24 Δεκεμβρίου, οπότε τιμά τη μεταφορά του σκηνώματος από τις Στροφάδες στο νησί, το 1717. Ωστόσο, η επίσημη εορτή του αγίου είναι στις 17 Δεκεμβρίου, οπότε ο άγιος εορτάζεται πανηγυρικά τόσο στη Ζάκυνθο όσο και στον Πύργο και στο Κατάκολο.

Ο Άγιος Διονύσιος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1547 και πήρε το όνομα Δανιήλ. Τον βάπτισε μάλιστα ο Άγιος Γεράσιμος της Κεφαλλονιάς, το διάστημα που ο τελευταίος έζησε στη Ζάκυνθο. Το 1577 πηγαίνοντας στους Άγιους Τόπους, ο Δανιήλ έγινε επίσκοπος Αίγινας με το όνομα Διονύσιος και κράτησε αυτή τη θέση έως το 1579. Ο Άγιος Διονύσιος εκοιμήθη το 1622 στη Ζάκυνθο σε ηλικία 75 ετών και σύμφωνα με επιθυμία του η ταφή του έγινε στις Στροφάδες νήσους. Όταν μετά από τρία χρόνια έγινε εκταφή το λείψανο του βρέθηκε άθικτο και χάρη σε αυτό το δείγμα αγιοσύνης η εκκλησία μας τον ανακήρυξε ως άγιο το 1733. Βέβαια οι Ζακυνθινοί τον τιμούσαν ως άγιο πολύ νωρίτερα.

Ο Ιερός Ναός Αγίου Διονυσίου στη Ζάκυνθο ανεγέρθηκε το 1948! 

 

Η νίκη της … Νίκης της Σαμοθράκης!!!

«Κύριε, βρήκαμε μια γυναίκα»! Και κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα.. Ήταν 15 Απριλίου 1863 όταν οι εργάτες του υποπρόξενου της Γαλλίας στην Αδριανούπολη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας Charles Champoiseau ούρλιαζαν όλο χαρά στο «αφεντικό» τους ότι είχαν βρει μια γυναίκα, ένα γλυπτό στο νησί της Σαμοθράκης. Επρόκειτο για το γλυπτό για το οποίο θα έμελλε σήμερα να είναι υπερήφανο του Μουσείο του Λούβρου, τη Νίκη της Σαμοθράκης, η οποία είναι ολότελα σμιλευμένη σε παριανό μάρμαρο και χρονολογείται στα 190 π. Χ.

Ύστερα από δωρεές εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ, έναν περίπου χρόνο προσπαθειών και απίστευτα προσεκτικής δουλειάς με στόχο την καλύτερη δυνατή συντήρηση του γλυπτού, πριν λίγες ημέρες, η Νίκη της Σαμοθράκης παραδόθηκε ξανά στα μάτια των επισκεπτών του μουσείου, οι οποίοι συρρέουν κατά χιλιάδες καθημερινά για να θαυμάσουν το καμάρι της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής, το καμάρι του Μουσείου του Λούβρου.

Η Νίκη της Σαμοθράκης σε αριθμούς

• 15/04/1863: η ημερομηνία ανακάλυψης
• 190 π.Χ.: η ημερομηνία που χρονολογείται
• 32 ετών ήταν ο Charles Champoiseau όταν άρχισε τις ανασκαφές στη Σαμοθράκη
• 15/09/1862: ζήτησε χρήματα από τη Γαλλία να ξεκινήσει τις ανασκαφές
• 2000 γαλλικά φράγκα ήταν ο προυπολογισμός της ανασκαφής
• 1.5 τόνους ζύγιζε το γλυπτό όταν το βρήκαν
• Στις 11/05/1864 έφτασε σιδηροδρομικώς το γλυπτό στο Παρίσι
• Από το 1866 έως το 1880, η Νίκη εκτίθετο στην «αίθουσα των Καρυάτιδων»
• 5 μέτρα: τόσο υπολογίζεται το αρχικό ύψος του γλυπτού μαζί με τα φτερά και τη βάση του
• 1875: Αυστριακοί αρχαιολόγοι συνεχίζουν τις ανασκαφές στο σημείο που βρέθηκε η Νίκη και βρίσκουν τα τμήματα της βάσης του γλυπτού, που έχουν τη μορφή πλώρης ενός πλοίου
• 23: τόσα ήταν τα κομμάτια της βάσης – πλώρης
• 1879: ο Charles Champoiseau μαθαίνει για τα ευρήματα των Αυστριακών και κατορθώνει να πάρει όλα τα τμήματα του γλυπτού στο Λούβρο
• 1884: η Νίκη της Σαμοθράκης εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου με τη σημερινή της μορφή
• 1939: η Νίκη μεταφέρεται με δυσκολία σε παριζιάνικο κάστρο για να προστατευθεί από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς
• 1945: το γλυπτό επιστρέφει στο Λούβρο υπό έντονους πανηγυρισμούς, αφού αντιμετωπίζεται ως μια πραγματική νίκη απέναντι στον ναζιστικό άξονα!
• 03/09/2013: το Μουσείο του Λούβρου ξεκινά μια διαδικτυακή προσπάθεια για συγκέντρωση χρημάτων από δωρεές με στόχο την ολική ανακαίνιση – συντήρηση όχι μόνο του γλυπτού, αλλά και ολόκληρου του χώρου, όπου αυτό εκτίθεται.
• 500 χιλιάδες ευρώ: το ποσό που συγκεντρώθηκε μέσα σε δυο μόνο μήνες!
• 06/2014: το γλυπτό επανεκτίθεται κανονικά!

Πηγή: Paris Match

 

Ioannina History Land: το Δημαρχείο Ιωαννίνων!!!

        Στη θέση του σημερινού Δημαρχείου Ιωαννίνων, από τον 19ο αιώνα υπήρχε το επιβλητικό Οθωμανικό Διοικητήριο. Το κτίριο του Διοικητηρίου κτίστηκε το 1870 από το Ρασήμ πασά και έφερε νεοκλασικό, αλλά εν μέρει και ανατολίτικο, αρχιτεκτονικό χαρακτήρα. Ένα χρόνο αργότερα, στο πλαίσιο της γενικότερης αναδόμησης και μεταρρύθμισης στην πόλη, ιδρύεται ο Δήμος Ιωαννιτών.  Γύρω στο 1895, ο τότε δήμαρχος της πόλης, Χαϊρή Πατσαντάς ανεγείρει το Δημαρχείο Ιωαννίνων, εκεί που σήμερα στεγάζεται το Δημοτικό Ωδείο, πίσω από την Πλατεία Πύρρου. Το 1930 ξεσπά πυρκαγιά στο Διοικητήριο και καταστρέφει ολοσχερώς το κτίριο. Σε παραδοσιακό αρχιτεκτονικό ρυθμό (μεταβυζαντινό) ανεγείρεται το 1938 το σημερινό κτίριο, έργο του αρχιτέκτονα Αρ. Ζάχου, για να στεγαστεί το τοπικό υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος ενώ αργότερα δωρίζεται στο Δήμο Ιωαννιτών, ο οποίος το χρησιμοποιεί ως Ζωσιμαία Δημοτική Βιβλιοθήκη και από το 1980-1983, επί δημαρχίας Θ. Γεωργιάδη, ως Δημαρχείο.

Ο … πύργος του Πύργου!!!!

Βιομηχανική Ιστορία του Πύργου

 Εργοστάσιο ΔΗΜΗΤΡΑ

Έρευνα:  Διονύσης Δ. Λιανός

      Από όταν ήμουν μικρός με εντυπωσίαζε το μεγαλύτερο πιθανόν παλιό κτίριο στην πόλη μας. Εκείνο που ενσαρκώνει καλύτερα από κάθε άλλο το όνομα της πόλης, Πύργος! Εκείνο που δεσπόζει λίγο παραπάνω από το Σταθμό του ΟΣΕ και επιβίωσε κατά μεγάλο μέρος από το χρόνο και φυσικά από τους σεισμούς του 1993.

       Η δεκαετία του 1920 σημαδεύεται στον Πύργο Ηλείας από μια εξαιρετική βιομηχανική ανάπτυξη. Κατά κύριο λόγο ντόπιοι ιδρύουν στην περιοχή μεγάλα εργοστάσια επεξεργασίας και παραγωγής ζυμαρικών, πάγου, τσιγάρων, οίνου, τουρσιού και σταφίδας! Το 1931 μάλιστα συστήνεται και Σύνδεσμος των Βιομηχάνων του Πύργου.

       Το 1925 ο Αδάμης Αδαμόπουλος, ο Θεόδωρος Πάσχος και οι Αφοί Μελενίκου ιδρύουν τον τετραώροφο – αρχικά – κυλινδρόμυλο ΔΗΜΗΤΡΑ στο σημείο που υπάρχει έως σήμερα το εγκαταλελειμμένο κτίριο, στο οικοδομικό τετράγωνο που περικλείεται από τις οδούς Εθνικής Αντιστάσεως, Γυμνασιάρχου Δούκα, Παπαφλέσσα και Θεμιστοκλέους. «Ψυχή της Δήμητρας όμως είναι ο Θεόδωρος Πάσχος, ο οποίος με την προσωπικότητά του, τον ακέραιο χαρακτήρα του, το κύρος του στην κοινωνία κατάφερε να τοποθετήσει τη Δήμητρα ανάμεσα στις καλύτερες αλευροβιομηχανίες της χώρας. Η Δήμητρα για εκείνον ήταν σκοπός ζωής», μας λέει η κυρία Ρούλη Πάσχου, κόρη του Θεόδωρου Πάσχου, η οποία σήμερα ζει στη Γενεύη της Ελβετίας.

           Το 1927 ή το 1928 ξεσπά πυρκαγιά, αλλά με δάνειο το κτίριο ξανακτίζεται άμεσα και προστίθενται στο αρχικό οικοδόμημα άλλοι δύο όροφοι. Τότε ο κυλινδρόμυλος άλεθε ως και 70 τόνους αλεύρι ημερησίως! Το ίδιο έτος η εταιρεία επεκτείνεται και στην παραγωγή πάγου με ψυκτικά μηχανήματα που ήρθαν για πρώτη φορά στον Πύργο καθιστώντας την έτσι τη πρώτη βιοτεχνία πάγου στην περιοχή.

      Τρία χρόνια αργότερα ιδρύεται στην πόλη τη Μακαρονοποιία ΑΛΦΕΙΟΣ, ως θυγατρική της Δήμητρας και ξεκινά να λειτουργεί με αυτό το καθεστώς. Αργότερα, η εταιρεία θα ονομάζεται  «Δήμητρα – Αλφειός» όπου περιελάμβανε τον κυλινδρόμυλο – μακαρονοποιία – ψυγεία και παγοποιείο. Όταν η εταιρεία διευρύνθηκε, τα κτίριά της κατέλαβαν όλο το οικοδομικό τετράγωνο που καταλαμβάνουν τα ερείπια ώς και σήμερα.  Η κ. Δήμητρα Σιδέρη αναφέρει πως πριν τα μέσα του 20ού αιώνα, η ΔΗΜΗΤΡΑ ΑΕ είχε νοικιάσει το οικόπεδο τής οικογένειάς της, στο σημείο που σήμερα βρίσκεται η ΚΑΒΑ – ΚΑΦΕΚΟΠΤΕΙΟ ΣΙΔΕΡΗ στη γωνία Πατρών και Γυμνασιάρχου Δούκα. “Όταν παντρεύτηκα, θυμάμαι στο παλιό κτίριο που υπήρχε πριν κτίσουμε τη δεκαετία του ’60 τη σημερινή πολυκατοικία, τις γυναίκες τής εταιρείας να κάθονται κάτω και να ράβουν τα τσουβάλια. Το εργοστάσιο δεν πέταγε τα φθαρμένα λινατσένια τσουβάλια αλλά έβαζε τις γυναίκες να τα ράβουν ώστε να ξαναχρησιμοποιηθούν”. Σύμφωνα με την κ. Σιδέρη, ο μεγαλύτερος εχθρός των τσουβαλιών δεν ήταν το πέρασμα του χρόνου, αλλά τα ποντίκια που τα έτρωγαν! Εντούτοις, η ΔΗΜΗΤΡΑ είχε και άλλα κτίρια στην πόλη, όπως εκείνο απέναντι από το Σταθμό του ΟΣΕ, όπου σήμερα στεγάζεται γνωστό κλαμπ. Πρόκειται για διώροφο, πέτρινο κτίριο, χαρακτηριστικό δείγμα όψιμου νεοκλασικισμού του 20ού αιώνα. Σε εκείνο το κτίριο (πιθανόν του 1920) παρασκευάζονταν τα ζυμαρικά της εταιρείας, με τα οποία προμήθευε όλη τη Δυτική Ελλάδα ώς και την Κέρκυρα!

        Ο Γεώργιος Γεωργόπουλος γράφει ότι “η επιχείρηση αυτή με υπερσύγχρονα κτίρια και εγκαταστάσεις μεγάλης δυναμικότητας παρήγε όλα τα είδη των αλεύρων και ζυμαρικών” και πως ο αλευρόμυλος των Πάσχου – Αδαμόπουλου ήταν ο πρώτος συστηματικός. Μέσα στους χώρους του εργοστασίου λέγεται πως υπάρχει μεγάλη γεώτρηση για τις ανάγκες του μύλου, η οποία μάλιστα έβγαζε μεγάλα αποθέματα νερού όσο λειτούργησε η εταιρεία. Εν τω μεταξύ, η κ. Σιδέρη μάς λέει ότι όταν δούλευε ο μύλος στη ΔΗΜΗΤΡΑ, όλη η περιοχή τής πόλης έτρεμε σαν να γινόταν σεισμός!

              Μαρτυρίες παλιών Πυργιωτών κάνουν λόγο για περίπου 200 οικογένειες, οι οποίες ζούσαν από το εργοστάσιο την περίοδο ακμής του, ενώ άλλες πηγές αναφέρουν πως στα τέλη λειτουργίας του η εταιρία απασχολούσε 80 μόνιμους εργάτες. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτοί που απασχολούνταν στον κυλινδρόμυλο, το μακαρονοποιείο και το παγοποιείο. Ήταν και τα σωματεία φορτοεκφορτωτών Πύργου και Κατακόλου.

       Ο μύλος λειτούργησε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Σύμφωνα με τις πηγές, η ΔΗΜΗΤΡΑ έπαψε να λειτουργεί αφού εκείνη την περίοδο δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσει σιτάρι, μα δεν φαίνεται να είναι αυτή η μόνη αιτία! Οι πραγματικοί λόγοι είναι πολύ πιο περίπλοκοι, από αυτή την φαινομενικά λογική εξήγηση! Το 1964 η Ανώνυμος Εταιρία «ΔΗΜΗΤΡΑ – ΑΛΦΕΙΟΣ» παραχωρείται λόγω χρεών στην Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Ανάπτυξης. Την περίοδο 1973 – 74 η ΕΤΒΑ παραχωρεί την εταιρία στους αδελφούς Μπερτζελέτου για 6 εκατομμύρια δραχμές, κίνηση στην οποία ενδεχομένως να αναμειγνύεται το δικτατορικό καθεστώς!

      Το δε παγοποιείο λειτούργησε, παρήγε και πουλούσε πάγο έως και την περίοδο της Δικτατορίας. Για εκείνη την εποχή ωστόσο έχουμε και μια άλλη – ανεπιβεβαίωτη – πληροφορία, η οποία θέλει το Στυλιανό Παττακό της Χούντας να έχει ένα ποσοστό 25% επί των μετοχών τής εταιρείας.

     Μετά το κλείσιμο της εταιρείας, στα νεότερα χρόνια, τμήματα του εργοστασίου εκμεταλλεύτηκαν από ιδιώτες, οι οποίοι νοίκιαζαν τους χώρους για επαγγελματική χρήση. Στο τμήμα επί της Οδού Παπαφλέσσα φιλοξενήθηκε για πολλά χρόνια και η Πυροσβεστική Υπηρεσία Πύργου, πιο δίπλα λειτουργεί ξενοδοχείο και γύρω – γύρω άλλα καταστήματα. Εδώ λειτούργησε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και έως περίπου τους σεισμούς του 1993 και μπαρ, η ΑΡΕΝΑ.

           Αρκετά μετά το κλείσιμο της ΔΗΜΗΤΡΑΣ, τμήμα του ισογείου επί της Οδού Εθνικής Αντιστάσεως, το πήρε η εταιρεία εμπορίας τροφίμων ΤΕΡΖΗΣ, η οποία άλλωστε μετά τη μεταπολίτευση είχε νοικιάσει το κατάστημα πίσω από την ΚΑΒΑ ΣΙΔΕΡΗΣ, στο σημείο που σήμερα λειτουργεί γνωστό κομμωτήριο. Σε εκείνη την περιοχή, η γνωστή εταιρεία τροφίμων και σήμερα σούπερ μάρκετ τής πόλης παρέμεινε λίγο πριν την αυγή του 21ού αιώνα. Το δε πολυώροφο κτίριο υπήρξε πρόταση στα τέλη του προηγούμενου αιώνα να μετατραπεί σε πολιτιστικό κέντρο, μια ιδέα ωστόσο που από ό,τι φαίνεται εγκαταλείφθηκε, για λόγους άγνωστους σε εμάς σήμερα.

           

        Σήμερα στο οικοδομικό τετράγωνο όπου άλλοτε κυριαρχούσε η ΔΗΜΗΤΡΑ υπάρχουν ακόμα τα ερείπιά της. Ένα μεγάλο τμήμα του ισογείου και από τις τέσσερις οδούς έχει αξιοποιηθεί από ιδιώτες με επιχειρήσεις παντός είδους. Ο πύργος όμως, το πολυώροφο οικοδόμημα, στη γωνία Εθνικής Αντιστάσεως και Γυμνασιάρχου Δούκα, παραμένει ανεκμετάλλευτο. Ίσως για να έχει η πόλη έναν πύργο, σύμβολο του ονόματός της..

 

ΠΗΓΕΣ

 

• Γεωργόπουλος Γ., “Η Πορεία της Ηλειακής Οικονομίας στον 20ό αιώνα”, Ηλειακή Πρωτοχρονιά 7, Εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα, Αμαλιάδα 2006, σελ. 301
• Γιαννούλη Στ. – Ντουντούμη Κ., “Καπνοβιομηχανία Καραβασίλη και ΔΗΜΗΤΡΑ – ΑΛΦΕΙΟΣ, Δύο σημαντικές βιομηχανικές μονάδες για την ανάπτυξη τής πόλης του Πύργου στις αρχές του 20ού αι”, Ηλειακή Πρωτοχρονιά 11, Εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα, Αμαλιάδα 2010, σσ 402 – 404
• Λάμπρος Θ., Βιομηχανικά κτίρια «φαντάσματα», 4/2/2006, protinews.gr

Ευχαριστούμε θερμά την κ. Ρούλη Πάσχου, η οποία προθυμοποιήθηκε να μας δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για μια ολοκληρωμένη έρευνα, καθώς και τη κ. Δήμητρα Σιδέρη, όπως και όλους όσους βοήθησαν στη συλλογή των πληροφοριών.